Nghề dẫn chương trình ngày nay đã trở thành một ngành nghề hấp dẫn, thu hút sự quan tâm của nhiều bạn trẻ. Tuy nhiên, ít ai biết được lịch sử hình thành, phát triển của nghề MC từ thế nào. Để hiểu rõ hơn về nghề nghiệp này, chúng ta cùng khám phá hành trình phát triển của nghề dẫn chương trình từ những nguồn gốc ban đầu đến những MC chuyên nghiệp như ngày nay.
Nguồn Gốc Thuật Ngữ “Master of Ceremonies” (MC)
Thuật ngữ “Master of Ceremonies” hay gọi tắt là MC có nguồn gốc từ thời cổ đại, khi những người có trọng trách hướng dẫn thị tộc cùng bộ lạc trong các cuộc cử hành nghi lễ tôn giáo. Những vị chủ tế, pháp sư hay các quan chức đã đóng vai trò quan trọng trong việc điều khiển, dẫn dắt các buổi lễ quan trọng.
Theo nghĩa thông thường trong tiếng Việt, MC được hiểu là người dẫn dắt khán thính giả trong một buổi trình diễn. Tuy nhiên, nếu hiểu theo đúng nghĩa gốc của từ Master of Ceremonies, nó mang ý nghĩa sâu sắc hơn – “Bậc thầy của nghệ thuật giao tiếp”.
Trong những năm 1970 và 1980, thuật ngữ MC ở phương Tây có mối liên hệ chặt chẽ với dòng nhạc hip-hop. Lúc đó, MC là từ để chỉ những người mà bây giờ thường được gọi là “rapper”. Người ta coi MC là viết tắt của nhiều cụm từ khác nhau như microphone controller, mic checka, music commentator và moves the crowd.
Lịch Sử Hình Thành Và Phát Triển Của Nghề Dẫn Chương Trình
Giai đoạn sơ khai trên thế giới
Lịch sử của nghề dẫn chương trình bắt nguồn từ các chủ tế, pháp sư, các vị quan trong thời cổ đại. Những người này đảm nhận việc hướng dẫn cộng đồng trong các nghi lễ tôn giáo cùng các sự kiện quan trọng. Họ không chỉ đơn thuần là những người đọc kịch bản mà công việc của mc còn đòi hỏi khả năng làm chủ không khí, kết nối với người tham dự, truyền tải thông điệp một cách hiệu quả.
Sau Thế chiến thứ hai, vai trò MC được gọi là “người giới thiệu” trong các sân khấu biểu diễn. Họ có nhiệm vụ giới thiệu các nghệ sĩ, dẫn dắt chương trình, tạo ra cầu nối giữa người biểu diễn với khán giả. Đây chính là tiền thân của nghề MC hiện đại mà chúng ta thấy ngày nay.
Sự bùng nổ của truyền hình và radio
Sự ra đời cũng như phát triển của truyền hình cùng radio đã tạo ra một bước ngoặt quan trọng trong lịch sử nghề dẫn chương trình. Những người dẫn chương trình truyền hình, phát thanh viên trở thành những gương mặt quen thuộc trong mỗi gia đình. Họ không chỉ có nhiệm vụ dẫn dắt chương trình mà còn phải xây dựng được mối quan hệ tin cậy với khán thính giả.
Giai đoạn này chứng kiến sự ra đời của nhiều vai trò chuyên biệt, định hình nên các loại mc khác nhau:
- Phát thanh viên và xướng ngôn viên – những người truyền đạt nội dung của chương trình đã có kịch bản được biên tập sẵn. Nhiều người thường nhầm lẫn giữa hai vai trò này, tuy nhiên việc so sánh mc và phát thanh viên sẽ cho thấy những điểm khác biệt rõ rệt về kỹ năng và môi trường làm việc.
- MC truyền hình – chủ trì các cuộc thi, trò chơi truyền hình, chương trình truyền hình thực tế hay talk show.
- Video Jockey (VJ) – người giới thiệu các bài hát và video clip trên các kênh truyền hình ca nhạc.
Việc không thống nhất trong cách hiểu cũng như sử dụng thuật ngữ MC đã khiến người dẫn chương trình ngày nay đảm đương nhiều nhiệm vụ hơn. Họ không chỉ dẫn chương trình mà còn phải giới thiệu nghệ sĩ, giao lưu với khán thính giả, thậm chí tham gia vào việc biên tập chương trình.
Lịch sử nghề MC tại Việt Nam
Tại Việt Nam, từ “MC” được truyền vào bởi MC Việt Thảo – người dẫn chương trình của Trung tâm Vân Sơn vào khoảng thập niên 1990. Đây được coi là cột mốc quan trọng đánh dấu sự xuất hiện chính thức của thuật ngữ MC trong ngành giải trí Việt Nam.
Những năm đầu, nghề MC tại Việt Nam chủ yếu phát triển qua “cơ duyên” hơn là qua đào tạo bài bản. Nhiều MC nổi tiếng như Nguyễn Ngọc Ngạn, Nguyễn Cao Kỳ Duyên, Minh Châu, Thanh Bạch, Lại Văn Sâm, Diễm Quỳnh đều bắt đầu từ những cơ hội tình cờ và dần khẳng định được tên tuổi.
Sự phát triển của các gameshow truyền hình, sự kiện truyền thông, các chương trình giải trí đã tạo ra nhu cầu lớn về MC chuyên nghiệp, mở ra lộ trình mc sự kiện đến mc truyền hình cho nhiều tài năng. Từ đó, nghề MC dần được công nhận như một lĩnh vực chuyên môn thuộc nghệ thuật giải trí, đòi hỏi những kỹ năng cùng kiến thức nhất định để có thể đi trên con đường trở thành mc chuyên nghiệp.
Những Yếu Tố Cần Có Để Trở Thành MC Chuyên Nghiệp
Kỹ năng giọng nói và ngôn ngữ cơ thể
Mỗi người có một giọng nói riêng biệt, và trong thực tế không có những giọng nói hoàn toàn giống nhau. Phần lớn MC đều được “trời ban” cho một chất giọng hay, nhưng điều quan trọng nhất về giọng nói khi nói trước công chúng là phải “tròn vành, rõ tiếng”.
Nếu nói không rõ tiếng, thông tin muốn truyền đạt đến công chúng sẽ không được rõ ràng, thậm chí bị hiểu lầm. Hơn nữa, nói không rõ chữ sẽ kém truyền cảm và không thể tạo được kết nối với khán giả.
Nghệ thuật diễn cảm cũng là yếu tố không thể thiếu. Ánh mắt, đôi tay, thậm chí cả những cái nhíu mày đều là cách biểu đạt tình cảm hiệu quả. MC phải diễn tả nội dung và phối hợp nhuần nhuyễn giữa bước đi, cử chỉ tay với lời nói.
Khả năng ứng biến và xử lý tình huống
Một trong những kỹ năng quan trọng nhất của MC chuyên nghiệp là khả năng xử lý các tình huống bất ngờ. Những lúc gặp sự cố âm thanh, khách mời khó tính hay các tình huống bất thường khác, MC không thể để mình bị “khớp” mà phải nhanh nhạy xử lý và suy nghĩ ngay trong từng bước đi.
Có 8 chữ vàng trong nghiệp vụ dẫn chương trình mà mọi MC đều cần nắm vững: “Chính xác – Linh hoạt – Truyền cảm – Nhiệt tình”. Trong đó, tính linh hoạt về ứng xử tình huống là yếu tố then chốt giúp MC vượt qua mọi thử thách trên sân khấu.
Kỹ năng biên tập và xây dựng kịch bản
MC chuyên nghiệp không chỉ đơn giản là học thuộc lời và đứng nói như máy móc. Họ phải có kiến thức sâu rộng, khả năng khai thác đề tài và sử dụng ngôn từ khi dẫn chương trình. Nhiều MC còn phải tham gia vào việc biên tập chương trình và thiết kế sáng tạo cho chính chương trình của mình.
Phương pháp phối hợp cũng rất quan trọng, hướng dẫn cách phối hợp giữa hai hay nhiều người dẫn chương trình sao cho hòa quyện và nhịp nhàng. MC cần biết cách làm chủ sân khấu nhưng quan trọng hơn là biết khiêm tốn để nâng những người khác lên đúng với mục đích.
Tương Lai Của Ngành Dẫn Chương Trình Và Vai Trò Đào Tạo
Ngành dẫn chương trình hiện đại đang phát triển mạnh mẽ với sự xuất hiện của các gameshow truyền hình, sự kiện truyền thông và các nền tảng kỹ thuật số. Thu nhập của nghề MC cũng rất hấp dẫn, dao động từ 8 triệu đến hơn 10 triệu đồng mỗi tháng, với cơ hội thăng tiến nhanh chóng nếu có tài năng và kỹ năng phù hợp.
Tuy nhiên, để thành công trong nghề này, MC cần được đào tạo bài bản về nhiều kỹ năng và có vốn kiến thức phong phú. Không chỉ dẫn chương trình, họ còn phải đảm nhận vai trò biên tập, thiết kế sáng tạo và xây dựng thương hiệu cá nhân.
Xu hướng đào tạo MC chuyên nghiệp đang ngày càng phát triển để đáp ứng nhu cầu của thị trường. Các khóa học mc chuyên sâu ra đời nhằm trang bị đầy đủ kỹ năng, giúp học viên có cơ hội trực tiếp trải nghiệm trên sân khấu và học hỏi từ những MC giàu kinh nghiệm.
Aura: Nơi Chắp Cánh Ước Mơ Trở Thành MC Chuyên Nghiệp
Hiểu được tầm quan trọng của việc đào tạo bài bản trong nghề MC, Học viện MC Aura đã xây dựng hệ thống giáo trình chuyên nghiệp, tập trung vào thực chiến và phát triển “hào quang” cá nhân của từng học viên.
Với đội ngũ giảng viên là những MC hàng đầu trong ngành, Aura mang đến cho học viên không chỉ những kỹ thuật dẫn chương trình chuyên nghiệp mà còn giúp họ xây dựng phong cách riêng biệt. Ngoài các lớp cho người lớn, Aura còn chú trọng vào việc đào tạo mc nhí, ươm mầm tài năng từ sớm. Chương trình đào tạo tại Aura được thiết kế để tối đa hóa thời lượng thực hành, giúp học viên tự tin làm chủ sân khấu và xử lý mọi tình huống bất ngờ.
Không chỉ dừng lại ở việc truyền đạt kiến thức, Aura còn cam kết hỗ trợ học viên kết nối với các cơ hội việc làm trong ngành. Với mạng lưới đối tác rộng khắp và sự uy tín được xây dựng qua nhiều năm, Aura tự hào là bệ phóng vững chắc nhất cho sự nghiệp MC chuyên nghiệp.
Từ lịch sử hình thành đầy thú vị của nghề dẫn chương trình đến những yêu cầu chuyên nghiệp hiện đại, nghề MC đã và đang không ngừng phát triển. Với sự đầu tư đúng đắn vào đào tạo và rèn luyện, mỗi người đều có thể khám phá và tỏa sáng với “hào quang” của riêng mình trên sân khấu.
